De Jonge Klimaatbeweging laat de stem van het Merkske klinken

Rens Holtkamp roept Waterschap Brabantse Delta op het Merkske rechten te geven, zodat natuur als volwaardige actor wordt erkend en Nederland vooroploopt in duurzaam waterbeheer.

Gast blog
May 15, 2025
Rens Holtkamp
Gast blog
May 15, 2025
Rens Holtkamp

Geachte leden van het algemeen en dagelijks bestuur van Waterschap Brabantse Delta,

Ik ben Rens Holtkamp en vanuit mijn functie als Nationaal Public Affairs Adviseur bij het Themateam Water van de Jonge Klimaatbeweging, de JKB, heb ik de eer vandaag onze visie in te brengen. Mijn inbreng betreft de motie van de leden Pallandt en Maas om de stem van de rivier het Merkske aan uw bestuurstafel te laten klinken, maar ook de groeiende beweging en het belang van de rechten voorde natuur in het algemeen. Dit doe ik natuurlijk met de Jonge Watervisie aan mijn zijde. Onze visie namens 1,3 miljoen jongeren, waaronder vele van uw jongeren partijen.

Vanavond heeft de Brabantse Delta de kans om een voortrekkersrol te nemen door als eerste waterschap een waterlichaam, het Merkske, een stem te geven in haar besluitvorming.

Maar eerst, waar komen die jongeren met dat idee van Rechten voor de Natuur vandaan. Nou, een krachtig voorbeeld is de Waddenzee; een nationale trots en UNESCO werelderfgoed dat onder druk staat door boringen, gaswinning en andere menselijke activiteiten. Minister Hermans wil de Waddenzee wel beschermen, maar noemt haar positie "juridisch onmogelijk". Echter juist daarin schuilt het probleem én de kern van de oplossing: onze wetten behandelen de natuur als bezit in plaats van een rechtspersoon. De natuur is wel een factor, maar geen actor.

We zien dat veel beleidsmakers en bestuurders van onze wateren wel degelijk een hart hebben voor onze natuur en ons water – en hier geregeld naar handelen. Echter deze menselijke betrokkenheid met de natuur is niet verweven in uw bestuurlijk proces. Het is tijd om deze fundamentele fout recht te zetten.

De juridische en maatschappelijke beweging voor Rechten van de Natuur is in 2024 door de VN erkent als snelst groeiende internationale beweging ter wereld. Ook in Nederland krijgt zij voet aan de grond. Het Themateam Water van de Jonge Klimaatbeweging merkt dit op en poogt deze beweging met haar groeiende draagvlak vooruit te stuwen.

Het erkennen van de rechten voor de natuur draagt, namelijk, bij aan de bescherming van water én natuur. Inspirerende voorbeelden uit andere landen, zoals Nieuw-Zeeland en Ecuador laten zien dat het werkt. Ook in Spanje kreeg de lagune Mar Menor in 2022 rechtspersoonlijkheid. Dit gebied, dat jarenlang leed onder vervuiling en menselijke activiteiten, heeft nu vertegenwoordigers die opkomen voor haar belangen. Deze juridische erkenning zorgt ervoor dat de toekomst van de lagune – en tevens te toekomst van mijn generatie – veiliggesteld wordt en dat schadelijke activiteiten worden beperkt. Het Merkske, met haar ecologische bijzondere en kwetsbare natuur, verdient dezelfde status.

Los van noodzakelijk, zijn rechten voor de natuur ook leuk, interessant en innovatief. Milan Meyberg, een voorvechter van duurzaamheid, stelt voor om kunstmatige intelligentie te gebruiken om de natuur aan uw bestuurstafels te brengen. AI kan helpen de belangen van natuurgebieden en waterlichameninzichtelijk te maken, letterlijk een stem te geven en zo beleidsmakers stimuleren om deze mee te nemen in hun beslissingen. Het is een technologische oplossing die de kloof tussen politiek en ecologie kan overbruggen en zo een krachtige stap richting een duurzame toekomst betekent.

Hoe het waterschap Brabantse Delta deze weg ook inslaat, ze heeft vanavond de mogelijkheid om als eerste Nederlandse Waterschap de stap te zetten naar een structureel beschermde en betrokken natuur. Daarmee zou niet alleen het Waterschap Brabantse Delta vooroplopen in Nederland, maar ook Nederland bij de kopgroep in de wereld horen; dankzij de Brabantse Delta; dankzij u. Daarom vraag ik u vanavond te laten zien dat Nederland Waterland nog steeds als een paal boven water staat en, zoals we altijd hebben gedaan, de voortrekkersrol durven te pakken in ons waterbeleid.

Dankuwel

Voor een samenleving in harmonie met de natuur

Duizenden natuurliefhebbers ontvangen al maandelijks het laatste nieuws over Rechten van de Natuur