April 23, 2024

Een terugblik op de lancering van de stichting

Twee weken geleden werd Stichting Rechten van de Natuur gelanceerd in de Balie te Amsterdam. Dit deden we via het starten van een belangrijk gesprek over dit onderwerp.

Irene Spronk

Irene Spronk

De natuur, dat zijn wij. 

Dat zou je denken toch? Maar waarom doen we dan alsof dat niet zo is?  

Twee weken geleden, kwamen we met een grote groep mensen in de Balie bijeen om de Stichting Rechten van de Natuur te lanceren. Dit deden we via het starten van een gesprek over dit onderwerp. Want door middel van een gesprek, starten we een beweging. Daar zijn we het allemaal over eens.

Om te begrijpen waarom we dit gesprek willen en moeten voeren, nam Dr. Peter Doran ons mee terug in de tijd. Want hoe zijn we onder andere in Nederland, van in harmonie leven met de natuur, naar de natuur als object zien, gegaan? Volgens Dr. Peter Doran komt dit door de kolonisatie, we zijn de natuur als onuitputtende bron gaan gebruiken. En dat doen we vandaag de dag nog steeds.

Zoals de Waddenzee, Prof. Tineke Lambooy vroeg ons terecht, “Hoe zie jij de Waddenzee?” Jij en ik misschien als een stukje prachtige natuur, maar bedrijven en gemeenten als een economisch aantrekkelijke bak water. Welke door talloze bedrijven wordt uitgeput, ook al is het een beschermd gebied. 

Hoe kan dit? We hebben toch wetten en regels opgesteld om dit te voorkomen? Het blijkt niet genoeg te zijn, we moeten meer doen. Zoals het toekennen van rechten aan de natuur, maar “kan dit wel?” vroeg Dr. Laura Burgers zich tijdens haar pleidooi af. Kunnen we bijvoorbeeld de Noordzee in zijn liquide vorm wel in het rigide rechtssysteem en onder het huidige politieke systeem vangen? 

Een terechte vraag vond ook de jury van de avond, misschien moet er een nieuw model voor worden bedacht. Bijvoorbeeld het ‘Waddenmodel’, zoals Mert Kumru voorstelde. Een model dat ervoor zorgt dat de natuur en haar belangen centraal staan, dus vanuit een ecocentrische gedachte in plaats van economische. De geschiedenis leert ons dat de natuur het onderspit delft in de afweging met economische groei. Het argument zou dan ook kunnen zijn dat bedrijven in deze discussie een stapje naar achter moeten doen. 

Huub Waterval zijn pleidooi was echter dat we bedrijven juist moeten betrekken. Laat ze helpen met het oplossen van problemen en hun verantwoordelijkheid nemen voor onze natuur. Daar moet de politiek dan ook een handje bij helpen. Want zonder de betrokkenheid en actie van Den Haag kunnen we nog niets. Maar hoe krijgen we dat voor elkaar? 

Volgens Jan Pronk moeten we proberen iedereen in het politieke umfeld mee te nemen in de gesprekken en vraagstukken die er liggen. Ook partijen die de natuur minder hoog op de lijst hebben staan. “Zo voorkom je te veel tegen je te hebben wanneer het gaat om de uitvoering van een eenmaal aanvaard recht." Want dat we tot actie moeten overgaan, is Jan Pronk het eens. 

Om verandering te bewerkstelligen moeten we samen staan, dat vonden al de sprekers deze avond. Een trend zoals de snelstgroeiende juridische beweging van de 21ste eeuw kan worden versterkt door het recht. Want de natuur gaat iedereen aan en zou dus ook het recht moeten hebben om vertegenwoordigd te worden. “Dat er weerstand komt is niet gek, maar laten we wel het gesprek aangaan.” zo pleitte oprichter Jessica den Outer.  

De Stichting Rechten van de Natuur gaat middels de volgende drie pijlers: draagvlak, mobilisatie en juridische onderbouwing het gesprek en de beweging voortzetten. Stap 1 is gezet. Zodat we uiteindelijk bij elke beslissing die we nemen, ons eerst afvragen of het goed is voor al het andere leven op aarde. Dat lijkt Prinses Irene in ieder geval een mooi streven.

Een oproep aan iedereen met een voor de natuur

Of je nu een bezorgde burger bent, een beleidsmaker die impact wil maken, een juridische expert die recht wil doen gelden, een politicus die een wetsvoorstel wilt indienen of een gemeente die de toekomst vorm wil geven - jouw betrokkenheid maakt het verschil.